Σαν ελεύθερη πολιορκημένη
Γράφει ο Δημήτρης Βαρβαρήγος
Διάβασα τη νέα συλλογή ποιημάτων την 6η κατά σειρά με τίτλο «Πλουτώνιο Άλγος μου», της Ευαγγελίας Πατεράκη από τις εκδόσεις 24 γράμματα.
Στη συλλογή εμπεριέχονται 36 μεγάλα ποιήματα με ενδόμυχες πνευματικές πηγές αφηγημένες ως άλλη ενσυναίσθηση του εγώ να κατανοεί και να κατονομάζει το ανεκπλήρωτο της πραγματικότητας εισχωρώντας κάτω από τα φαινόμενα ως τις σκοτεινές πλευρές των πραγμάτων.
Σε όλη της την πορεία της ποιήτριας φαίνονται ξεκάθαρα τα μοναχικά βήματα της -σαν διαβάτης σε μια ξένη ενδοχώρα-, κρατώντας στα χέρια της το ιερό σπαθί της ποίησης, αναζητά μέσα από τη γραφίδα της, μιαν αυτοτέλεια που ανήσυχη καταπιάνεται με τα μεγαλύτερα, δυσκολότερα και ουσιώδη θέματα που έχουμε στη ζωή μας και που είναι πυλώνες της ποίησης. Κι όπως είχα ξαναπεί για την ίδια: Ένδογραφεί σε μια άπληστα εξουσιαστική απαίτηση του τέλειου στην προσπάθεια της να αφορίσει τα κακώς κείμενα.
Απόσπασμα από το ποίημα:
Ως τον ουρανό
Τι είναι μια ήττα;
Ένα κομμάτι σκοινί
αντρίκιες επεμβάσεις της ψυχής,
με θηλυκότητα υπερεπαρκή
που παραβλέπεται καταναγκαστικά,
από έργα αγρίων,
σε μορφές που δεν άλλαξαν τον κόσμο
Στη συλλογή «Πλουτώνιο Άλγος μου», διαφαίνεται περισσότερο από κάθε άλλη συλλογή της Ε.Πατεράκη, το στοιχείο του ισορροπιστή που προσπαθεί μέσα στην ανυπακοή του να ενώσει κατακερματισμένα κομμάτια ενός πάζλ αναζήτησης του άλλου.
Σαν ένας φόβος που προωθεί τη γνώση της πίστης μιλάει για τούτο το σημαντικό κεφάλαιο. Σε όλα της σχεδόν τα ποιήματα μιλάει για την ενδόμυχη ενοχή -ακόμη κι αν δεν αναφέρεται-, υπάρχει ως βάση που αντιπροσωπεύει το άυλο-ανώτερο καλύπτοντας έτσι ένα απέραντο πεδίο δράσης σε κάθε ένα από τα ποιήματα της.
Το ανατρεπτικό ύφος της αφήνει μια αίσθηση που εμπνέει περισσότερο τον φόβο της ανικανοποίητης προσήλωσης, και απώλειας των συναισθημάτων.
Σαν ελεύθερη πολιορκημένη αγγίζει με ψυχικό μένος λέξεις που το προαιώνιο ιερό υπόβαθρο τους -παρά την ουσιαστική καταβολή της ιστορικότητα τους, τονίζουν ως αποτέλεσμα το δυνατό, καλλιεργημένο και πλούσιο σε αποθέματα ιδεών σύνολο του έργου της.
Σε κάθε σελίδα, υπάρχει ένας ουσιαστικός λόγος φορτισμένος με ύφος αυτοκυριαρχίας να αγκαλιάζει με στοχαστική διάθεση τις πυκνές ερμηνείες των ποιημάτων της.
Με σκέψη ίσως ακόμη και επεμβατική, φωτίζει γεγονότα σημαντικά που ανέκαθεν σηματοδοτούσαν ψήγματα πίστης στη ζωή μας. Επίμονα, εντατικά και γεμάτα από κάθε αφηγηματική λεπτομέρεια χαρίζουν τη δραματική καθαρότητα στο τόνο, στην έκφραση, στην ανατροπή, χωρίς να αφήνει περιθώρια να περάσει κάποιος στίχος δίχως το στίγμα της απεικόνισης.
Με λόγο επιτακτικό προβάλλεται η εσώτερη ένταση της να καθυποτάξει την ταπείνωση και το αλόγιστο. Οι προσεγγίσεις των ζητημάτων που καταπιάνεται προσδίδουν στην ποίηση της άρρηκτη δυναμική μιας δραματικής καθαρότητας γεμάτη προεκτάσεις και προτερήματα.
Απόσπασμα από το ποίημα:
η έλλειψή μου στάζει νερά
υπότιτλος: *τα φθινόπωρα των Σκορπιών σε νότες βρεγμένες*
Τίγρης η φωτιά
που καίει τα σπλάχνα μου –
καταραμένη η Στιγμή
Οι Μοίρες, μου φώλιασαν
το εξώτερο Πυρ,
για την αναγκαιότητα της αποστολής,
με τη γλώσσα σκισμένη στα πολλά
Ξυπόλητη γλώσσα
να γράφει ιδρωμένη στάξεις αιμάτινες
όπου σφραγίζει δυο Π –
πόρτες φέρουσες φλόγες σε στύση
και σάρκινες εξακολουθίες
κρεμασμένες από φασιστικά καταδιωκτικά
στα ανακόλουθα στιγμιότυπα
των παιδεύσεών τους.
Κι όλα αυτά μέχρι την δεύτερη πράξη του βιβλίου που υπάρχουν πεζά κείμενα μπονζάι με παρούσα πάντα την ονειρική ποιητική έκφραση ως απολογία ζωής για τον συναισθηματικό της κόσμο και με όσα αυτός έρχεται αντιμέτωπος με την υποκειμενική της αισθητική περί προθέσεων, λόγων και πράξεων.
Διαβάζοντας το Πλουτώνιο άλγος μου, αισθάνεσαι να έχεις αποκομίσει μια γλυκιά πικρία. Μέσα από την πλούσια γλώσσα και τις δυνατές έννοιες των ποιημάτων της νιώθεις μετέωρος μπροστά στην απειλητική εξόντωση της ορθότητας.
Λόγος εκφρασμένος λες μέσα από μια ξεχειλίζουσα οργή για την πραγματικότητα ως ένα είδος απογύμνωσης απέναντι ψεύτικη ηθική και την υποκρισία του γίγνεσθαι.
πλουτώνιο άλγος μου
Άντε να πιάσουμε “Μεσάνυχτα” -!-
Οι ζωντανοί ξεχείλισαν τους τάφους
κι οι ιαχές των νεκρών τσουλάνε τα τρένα
της οργής
Λίγα δέντρα ακόμη
και φτάνουμε το Δάσος –
πλουτώνιο άλγος
το τρίξιμο των ονείρων μου,
να περπατάω στις ρωγμές μου
με τα χέρια άκαμπτα
να σε βρω στο σύνορο
Να με κόψω με κεραυνό
σαν καμένη πυξίδα
που ναυάγησα τα πόδια μου
με τρύπιες βάρκες
που σάπισαν τα πέλματά μου
Από εξέγερση μοναχική
σε συνάντησα στην ομίχλη
– αγνώριστος, είπες
και ήμουν σιωπή
στα σπασμένα σκαλοπάτια σου –
η τελευταία αμαρτία μου – πράξη
που με έχρισε φυγή
Να βαδίζω στα τρένα
Στις σκεπές που καπνίζουν
να καπνίζομαι
Να καπνίζω απαγόρευση
να με γεμίζω νέφη
Τη μεσαιωνική ηρεμία της πόλης μας
οι πόλεις μας ξαφνιάζονται με τα τρένα –
η μόνη παραφωνία στις κρεμάλες,
στις φωτιές που καταδικάζονται οι έρωτες,
στα τρύπια μου μάτια που σε έχασαν.
Κάπου στο χθες
η παρερμηνεία των περιπτέρων
που σε περίμενα
Που σε περίμενα μ’ αναμονή βαθιάς νύχτας
που σκουριάζουν τ’ αστέρια
στη μηχανικότητα της φύσης
με παγωμένο ουρλιαχτό
να γυρίζει, να γυρίζει, να γυρίζει…-!-
– παγωμένος δακτύλιος στο λαιμό μου
να γυρίζει!!!
Το ένα μου χέρι κλείστηκε στο περίπτερο –
γκρεμισμένο του χθες μυστικό –
Το άλλο σε ψάχνει
με σκιές – πόδια
κι ανάμνηση δαχτύλων –
τα νύχια που τρυπούν τη σάρκα μου
πάνω απ’ τους τάφους των ζωντανών
και νεκρός αναδύομαι ταξιδιώτης
σαν διώκτης μου – τρένο,
η τελευταία αμαρτία μου
και πρώτη φυγή μου,
να σε έχω χάνοντας τις βάρκες του μυαλού μου
με πόδια γυμνά στο σταθμό “Μεσάνυχτα” –
Βιογραφία
Η Ευαγγελία Πατεράκη γεννήθηκε το 1962 στην Αθήνα. Πρώτη ποιητική έκδοση με τη συλλογή “Ενδιάμεσος Αντίλαλος”, εκδόσεις Ίδμων.
Δεύτερη έκδοση της ποιητικής νουβέλας “ο δραπέτης”, εκδόσεις
Μπαρτζουλιάνος. Έκδοση δύο επόμενων βιβλίων, έντυπα και ηλεκτρονικά: “η
διαθήκη μου, το ένα” και “φύλο: μονομάχος”, εκδόσεις Βακχικόν.
Αυτοέκδοση: “το σκισμένο καλσόν” και το τελευταίο ποιητικό έργο:
“πλουτώνιο άλγος μου”, από τις εκδόσεις 24 γράμματα. Συμμετείχε στο
ανθολόγιο νέων ποιητών των εκδόσεων Σίλφιον.
Έχει κάνει τη μετάφραση και λογοτεχνική απόδοση στην ελληνική,
ποιημάτων του Ουκρανού εθνικού ποιητή Ταράς Σεβτσένκο, που
περιλαμβάνονται στο βιβλίο “διαθήκη” και εκδόθηκε υπό την αιγίδα του
Ουκρανικού Συμβουλίου Ειρήνης. Πολλάκις έχει χρησιμοποιήσει τα
λογοτεχνικά ψευδώνυμα, Εύα Λω και Προμηθεύς Πυρφόρος.
https://www.greekradiofl.com/%cf%80%ce%bb%ce%bf%cf%85%cf%84%cf%8e%ce%bd%ce%b9%ce%bf-%ce%ac%ce%bb%ce%b3%ce%bf%cf%82-%ce%bc%ce%bf%cf%85/?fbclid=IwAR2KRVeqz-XY2nJxk_PuHlM8DXNjnHktU2g89ADB_LU0c3fCC8saxWywFzA
